Door Annika Verdam
Na de zomer van 2023 wil Utrecht als eerste gemeente gefaseerd betaald parkeren invoeren in de hele gemeente. In het coalitieakkoord is te lezen dat er plannen zijn om betaald parkeren versneld in de hele stad in te voeren. In de loop van 2023 verwacht de coalitie de eerste concept aanpak te kunnen vrijgeven. Deze plannen roepen veel vragen op bij de inwoners van Utrecht en leidde tot een petitie die ondertussen al ruim twintigduizend keer ondertekend is.
Andre van Haaften heeft onder de organisatie Betaalbaar Utrecht de petitie gestart tegen betaald parkeren in de gehele gemeente. Volgens hem zijn er genoeg wijken die buiten de binnenstad zitten en totaal geen parkeerproblemen hebben: “Ik vind het erg oneerlijk om daar betaald parkeren in te voeren, want je lost niks op. Op deze manier ga je bewoners die, ten opzichte van de rest van Utrecht, al een lager inkomen hebben, ook nog opzadelen met extra parkeerkosten.”
Er werd massaal gereageerd op de petitie. Het eerste weekend gingen er al meer dan tienduizend handtekeningen overheen. Andre heeft daarna met verschillende bewoners uit onder andere Overvecht en Kanaleneiland gesproken, in deze buitenwijken speelt er volgens de inwoners helemaal geen parkeerprobleem. Ook is hij naar het Smaragdplein gegaan, wat een randwijk is: “Het parkeerprobleem is daar steeds verder opgeschoven waardoor zij nu problemen hebben. Betaald parkeren is daar niet de oplossing, want het probleem is gecreëerd door de gemeente. Omdat in de aangrenzende wijken betaald parkeren is ingevoerd, leggen ze het probleem bij de volgende wijk neer.”
De coalitie wil juist betaald parkeren invoeren om dit waterbedeffect te voorkomen. Als overal betaald parkeren wordt ingevoerd dan zullen automobilisten ook niet in andere wijken gaan parkeren. In de raadsbrief ‘Aanpak invoering betaald parkeren gehele stad’ van afgelopen november, staat dat de invoering twee redenen heeft. Ten eerste is de openbare ruimte schaars, nemen geparkeerde auto’s veel ruimte in en is het daarom redelijk dat ‘de gebruiker betaalt’. Ten tweede draagt het beleid bij aan de wens van de gemeente om de stad autoluw te maken.
Als het voorstel voor de aanpak er begin 2023 komt, is deze vrij voor inspraak voor bewoners en andere belanghebbenden. Deze richt zich niet op de vraag óf betaald parkeren in de hele stad moet worden ingevoerd, maar hier kunnen bewoners zich wel uitspreken over de volgorde van de invoering van het betaald parkeren en de voorgestelde tijden.
Als het voorstel voor de aanpak er begin 2023 komt, is deze vrij voor inspraak voor bewoners en andere belanghebbenden. Deze richt zich niet op de vraag óf betaald parkeren in de hele stad moet worden ingevoerd, maar hier kunnen bewoners zich wel uitspreken over de volgorde van de invoering van het betaald parkeren en de voorgestelde tijden.
Tijdens een vragenuur in de gemeenteraad midden december zegt wethouder Lot van Hooijdonk te snappen dat niet iedereen enthousiast wordt van zo’n maatregel. Als reactie op vragen van de VVD over de petitie reageert ze dat ze graag met de bewoners in gesprek wil gaan over hoe ze het zo zacht mogelijk kunnen laten landen, maar de principiële keuze is wat het college betreft al gemaakt. “Bij het parkeerbeleid hebben we onderzoek gedaan naar waar mensen de ruimte in hun straat het liefst aan willen verdelen en daarin zag je dat er veel draagvlak en behoefte is aan meer groen, meer bomen en meer fietsenstallingen. De herordening van die ruimte is dus belangrijk en we vinden dit vanuit bredere publieke belangen belangrijk om te doen.”
Van Haaften hoopt met zijn petitie toch meer inspraak te kunnen krijgen: “Wij vragen de gemeente om op zoek te gaan naar de alternatieven, want dat mist. De gemeente heeft altijd plannen om ergens verkrimping van het autoverkeer aan te leggen, maar er is nooit een alternatief. Daar ligt het probleem.”
Het is een langjarig traject, dus het duurt nog even voordat het parkeerbeleid in de buitenwijken wordt ingevoerd. In het eerste kwartaal van 2023 wordt er meer bekend over de aanpak en de verwachte planning. De opbrengsten van de uitbreiding van betaald parkeren wil de gemeente investeren in de kwaliteit van de stad, in alternatieve vormen van vervoer en aan voorzieningen in de wijk.
Wat zijn de plannen voor mobiliteit in een alsmaar groeiende stad Utrecht? Met die vraag in gedachten hebben studenten van de Hogeschool Utrecht Gijs Bol, Thimo Meulendijk, Annika Verdam, Lara de Boer, Anaïs Banzira, Daan Snoeks en Fien van Snippenberg tien weken gewerkt vanuit HUB Utrecht. Daar is deze productie onderdeel van. Meer werk is te vinden in dit dossier.